17 października 2023 roku radzymińska biblioteka zakończyła realizację zadania „Radzymin wielu kultur – badamy historię mniejszości etnicznych ziemi radzymińskiej”, na który pozyskaliśmy 20’000 zł ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska Edycja 2023. Historia Radzymina to głównie dzieje społeczności polskiej zamieszkującej miasto. Jednak w przeszłości miejscowość była zamieszkiwana także przez mniejszości niemiecką, żydowską, tatarską i menonicką. Wiedza ten temat nie funkcjonuje szerzej w świadomości mieszkańców. Dlatego główny celem zadania była popularyzacja różnorodności kulturowej Radzymina i promocja wiedzy o kulturze i historii mniejszości zamieszkujących miasto, poprzez organizację cyklu wydarzeń edukacyjnych, artystycznych i badawczych, które uświadomiły i przypomniały mieszkańcom bogactwo i różnorodność kulturową regionu. Działania rozpoczęliśmy wydarzeniami popularyzującymi wiedzę i elementy kultury żydów. Zorganizowaliśmy spotkanie dotyczące Ester Kreitman (siostry Isaaca Singera), warsztaty języka jidysz, a także nagraliśmy i upubliczniliśmy opowiadania pisarza z Radzymina –
Szlomo Gilberta. Następnie zaprosiliśmy do współpracy lokalnych historyków, którzy uporządkowali dotychczasową wiedzę na temat radzymińskich mniejszości. Zebraną wiedzę wykorzystaliśmy podczas przygotowania wystawy o radzymińskich mniejszościach i konkursu wiedzy online na ten temat. Przygotowana wystawa (wraz z audiodeskrypcją) została zainstalowana na tablicach ekspozycyjnych w Parku Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie. W konkursie on-line, popularyzującym wiedzę na temat mniejszości wzięło udział prawie 300 osób, z czego ponad 100 odpowiedziało bezbłędnie na wszystkie pytania. Promując kulturę mniejszości niemieckiej i menonickiej zorganizowaliśmy warsztat malarstwa holenderskiego na kaflach. Wydarzenie nawiązywało do holenderskich tradycji mniejszości menonickiej w Polsce. Warsztat poprowadziła Beata Grudziecka, „Mistrz Tradycji” w dziedzinie ceramiki. Następnie wspólnie z radzymińską młodzieżą udaliśmy się do Wiktorowa, gdzie przed wojną mieszkała mniejszość niemiecka (najprawdopodobniej
menonicka), lokalny historyk Władysław Kolatorski opowiedział o historii Niemców w Radzyminie. Młodzież uporządkowała pozostałości po lokalnym ewangelickim cmentarzu oraz oznaczyła miejsce tablicą z informacjami o historii menonitów.
W ramach przybliżenia mieszkańcom regionu elementów kultury tatarskiej zorganizowaliśmy koncert muzyki tatarskiej w wykonaniu Karoliny Cichej. Na podstawie kilkuletnich badań w Tatarstanie i na Krymie pieśniarka nagrała płytę, na której wskrzesza zaginioną muzykę tatarską, wykorzystując kobyz, dotar, drumle i śpiew gardłowy. Celem koncertu była popularyzacja kultury tatarskiej i ukazanie jej we współczesnym kontekście. Następnie zaprosiliśmy mieszkańców na warsztaty kulinarne kuchni tatarskiej, która wciąż jest ważnym i autentycznym elementem kultury tatarskiej. Warsztaty przeprowadziła Dżenneta i Wiesław Bogdanowiczowie - gospodarze Tatarskiej Jurty w Kruszynianach.
.jpg)
Radzymin wielu kultur
