Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Radzymin

9 grudnia (niedziela) godz. 16

Miejska Sala Koncertowa w Radzyminie

Wstęp wolny!

Ideą projektu jest  pionierskie wykonywanie utworów F.Chopina lub muzyki nimi inspirowanej. Utwory są wykonywane przez 3 osobowy skład Małych Instrumentów na bardzo nietypowych pianinach - mianowicie na około 20 różnych "małych" pianinach, fortepianach pochodzących ze zbioru Pawła Romańczuka, twórcy zespołu. Z posiadanej wiedzy wynika, że muzyka Chopina nie była wcześniej wykonywana w ten sposób.

Na koncercie zostaną zaprezentowane utwory z płyty „Małe Instrumenty grają Chopina”, wzbogacone o nowe rozwiązania instrumentalne. Płyta wydana jest razem z książką dotyczącą zjawiska toy piano w międzynarodowej kulturze muzycznej.
Wykonanie koncertowe to oczywiście kontakt z muzyką, ale również okazja do obcowania z unikalnym zbiorem instrumentów, przyjmującym różne formy w całym XX wieku.

Pomysł ten łączy w sobie kilka różnych koncepcji artystycznych o wspólnym mianowniku estetycznym. Żeby go sprecyzować przedstawmy w skrócie opis poszczególnych zjawisk.

TOY PIANO (zabawkowe pianino) - jest to specyficzny rodzaj tradycyjnego pianina, posiadający własny system mechaniczny. W większości przykładów źródłem dźwięku nie jest drgająca struna, a drgający pręt metalowy o określonej długości - adekwatnej do wysokości dźwięku. Mechanizm realizujący dźwięk składa się z tradycyjnego klawisza, który uruchamia młotek uderzający w pręt i w ten sposób powstaje dźwięk tego instrumentu. Całość mechanizmu jak i źródła dźwięku są schowane w skrzyni rezonansowej, najczęściej zewnętrznym kształtem symulującej pianino lub fortepian. Instrumenty te mają długą historię. Zaczęły powstawać pod koniec XIX w. i ich produkcja trwa do dziś. Powstawały w wielu krajach, w związku z czym ich kształty i rozwiązania techniczne zmieniały się. To powodowało, że większość tego rodzaju pianin różni się nie tylko wyglądem, ale przede wszystkim brzmieniem, rejestrem, skalą oraz uwarunkowaniami praktyki wykonawczej.

Początkowo instrumenty były typowymi zabawkami imitującymi pianina, i biorąc pod uwagę rys tylko produkcyjny - jest tak nadal. Jednak muzyka XX wieku, wciąż poszukująca nowych źródeł dźwięku spowodowała, że toy piano zaczęło być traktowane jako niepowtarzalny instrument. Zjawiska dźwiękowe jak:  specyficzna praca mechanizmu i  klawiatury, rezonans pudeł akustycznych oraz możliwość stosowania różnych sposobów amplifikacji są wykorzystywane przez eksperymentujących kompozytorów i wykonawców na całym świecie.

W wyniku takiego postrzegania toy piano stało się częściej wykorzystywanym instrumentem w utworach solowych i kameralnych, a nawet w koncertach solowych na toy piano i orkiestrę.
 
MUZYKA FRYDERYKA CHOPINA - jak wiemy nie była pisana na instrumenty typu toy
piano, a na tradycyjny fortepian. Jednak forma i ekspresja wybranych utworów podpowiada pewne cechy wspólne. Głównie liryczne miniatury mogą kojarzyć się z "miniaturowymi" fortepianami. Rodzaj łatwych opracowań tych dzieł, przy zastosowaniu transkrypcji do zakresu czterech oktaw pozwala na taką interpretację jednocześnie zachowując romantyczną poetykę łącząc ją z nowatorskim eksperymentem właściwym muzyce współczesnej. W takich poszukiwaniach zasadnicze są wielowątkowe skojarzenia kulturowe:
- odniesienie do romantycznej muzyki fortepianowej Chopina
- pokazanie utworów w najbardziej oczywistej formie, dostępnej interpretacyjnie dla słuchaczy poszukujących jak i tych, tylko ciekawych
- poszukiwanie nowej formuły muzyki Chopina, zgodnej z duchem XXI wieku, konsumując dorobek współczesnych odkryć sonorystycznych.

Poza posługiwaniem się treścią nutową zgodną z oryginałem, utwory są interpretowane przez brzmieniowe skojarzenia z elementami charakterystycznymi dla muzyki Chopina (np.gęste pasaże przez wiele oktaw nie mogą być wprost wykonane na toy pianach, można za to użyć zabiegów preparujących te instrumenty, skorzystać z amplifikacji i pozaklawiaturowych technik gry na instrumencie, by uzyskać efekt interpretujący taki fragment zapisu). W ten sposób powstała muzyka, która ma na celu nie tylko nowe interpretacje utworów Chopina, ale również, a może i przede wszystkim - przedstawienie muzycznego eksperymentu w obszarze nieznanym dla polskich słuchaczy, lecz zrealizowanym na gruncie jak najbardziej polskiej tradycji muzycznej.

MAŁE INSTRUMENTY - to wrocławska grupa artystyczna, działająca głównie w dziedzinie muzyki, sięgająca również po środki właściwe dla teatru, filmu i performance. Credo artystyczne zespołu to wykonywanie muzyki za pomocą szerokiego zbioru instrumentów określonego przez ich gabaryty. Stąd "małe instrumenty" jako środki wyrazu muzycznego można podzielić na: profesjonalne instrumenty niewielkich rozmiarów, instrumenty szkolne przeznaczone dla dzieci do nauki, mechaniczne zabawki dźwiękowe, epokowe dźwiękowe wynalazki, instrumenty pochodzenia ludowego, instrumenty własnej konstrukcji, instrumenty z grupy "circuit bending", przedmioty dźwiękowe, wydające dźwięki jednak pozostające bez cech instrumentalnych. W ten sposób określony zbiór to około 600 źródeł dźwięku, stale poszerzający się o nowe odkrycia. W obecnej chwili zespół dysponuje około 300 małymi fortepianami i pianinami o różnych brzmieniach i innych właściwościach.  Zespół instnieje od 2007 roku i w tym czasie zrealizował kilkadziesiąt projektów w kraju i zagranicą, wydał około 10 płyt, współpracuje z artystami różnych prowieniencji (Margaret Leng Tan, Pierre Bastien, Ghedalia Tazartes, Piotrek Kurek, grupa Kiężyc, Andrzej Załęski, Nao Nishihara i inni).

Jak wynika z bieżącej obserwacji „MI grają Chopina” jest nowatorskim projektem. Wśród znanych wykonań utworów na toy piano nie spotyka się kompozycji Chopina. Z kolei grupy muzykujące na toy pianach są wciąż rzadkością, a grupa Małe Instrumenty to w zasadzie jedyny reprezentant tej dziedziny w naszym kraju i tej części Europy, działający z konsekwencją i realizujący kolejne projekty. Eksploracja muzyki Chopina to kolejny krok do pokazania szerokiej publiczności estetyki "małych pianin" oraz nadanie muzyce polskiego kompozytora kolejnego znaczenia, trafnego z punktu widzenia postrzeganych eksperymentów.

https://www.facebook.com/maleinstrumenty